Journalistiek jaarverslag NRC: Hoeveel levens verbeteren we?

Voor de tweede keer presenteerde NRC een journalistiek jaarverslag. Een paar weken geleden. Ik vind dat mooi en opmerkelijk. Een jaarverslag dat niet over de financiële kant van het werk gaat, maar over het werk zelf en het doel daarachter. Des te langer ik er over nadenk, des te gekker het is dat de meeste jaarverslagen, die in de komende weken weer gaan verschijnen, bijna alleen over geld zullen gaan.

Na een jaar van talloze momenten waarbij collega’s elkaar ondersteunen, stress ervaren, klanten helpen, ideeën verzinnen, ruzie maken, oplossingen verzinnen voor hardnekkige problemen, kortom: leuk, goed en zinvol werk doen, wordt alles platgewalst en gereduceerd tot een paar geldbedragen op papier of online. Wat een onzin eigenlijk.

Ja, veel bedrijven maken ook een duurzaamheidsverslag of een sociaal jaarverslag. Maar behalve dat deze rapporten vaak nog saaier zijn, gaan ze ook vrijwel nooit over het echte werk en de bestaansreden van de organisatie.

Een mooi voorbeeld onder beursgenoteerde bedrijven van hoe het ook kan, is Philips.

De missie van de Eindhovenaren luidt: het verbeteren van het leven van mensen met zinvolle innovaties. Dat klinkt al goed. Maar het wordt ook serieus gemeten. Philips gebruikt een ‘lives improved model’ om te meten wat de impact van het bedrijf is op de samenleving. Door middel van een rekenmethode – waarvan de samenvatting alleen al vier pagina’s telt, te vinden op de website – telt het bedrijf jaarlijks hoeveel levens er door Philips zijn verbeterd. In 2025 moeten dat er jaarlijks drie miljard zijn.

Ik ga hier niet gespeeld cynisch over doen. Eigenlijk is dit gewoon een mooi streven. En fijn om hiermee te beginnen in je jaarverslag. Een lichtend voorbeeld.

Ik zeg: we blijven de financiën gewoon rapporteren. Omdat het moet. Bij voorkeur een beetje leesbaar met plaatjes. En daarnaast gaan we jaarlijks aan medewerkers, klanten en andere belanghebbenden vertellen hoe we het hebben gedaan ten opzichte van de doelen waar het ons echt om gaat. Zodat iedereen weet of we het afgelopen jaar een positief verschil hebben gemaakt in de wereld. Of niet.

Misschien moeten we nog een stap verder gaan en dit ook persoonlijk doen. Bijvoorbeeld als journalist of columnist ook voor jezelf een helder doel stellen. En na twaalf maanden even terugblikken en je afvragen of er iets van terechtgekomen is. Of er door jouw werk, in het voorbije jaar, ook werkelijk levens verbeterd zijn.

Ik wil niet gespeeld naïef doen. Natuurlijk is geld verdienen belangrijk voor een bedrijf. Het is een klassieke vergelijking: winst is voor een bedrijf wat zuurstof is voor een mens. Maar net zomin als ademhalen het hoogste doel is in een mensenleven, is winst maken het uiteindelijke doel van een bedrijf. Bedrijven zijn gemeenschappen van mensen die iets waardevols doen voor andere mensen. Dat is hun enige bestaansrecht.

Klik hier voor het journalistieke jaarverslag van NRC: http://www.nrc.nl/handelsblad/2014/12/30/dit-is-ons-journalistiek-jaarverslag-1451981

Klik hier voor het jaarverslag van Philips (2014): http://www.2014.annualreport.philips.com

Bron: Ben Tiggelaar, nrc.nl

Beste onderwijs bestuursverslagen 2014

Voor de 9e keer op rij organiseerde Dyade de verkiezing van het beste bestuursverslag van Nederland in het primair én het voortgezet onderwijs. Op maandag 7 december jl zijn op Het Kasteel op Nyenrode Business Universiteit in Breukelen de bestuursverslagen van Stichting Openbaar Onderwijs aan de Amstel te Amsterdam (PO) en Quadraam te Duiven (VO) verkozen tot beste bestuursverslagen van Nederland in het onderwijs. Jaarlijks worden de beste onderwijs bestuursverslagen in het primair en voortgezet onderwijs gewaardeerd met de Dyade Bestuursbokaal. Ook dit jaar stuurden vele schoolbesturen het jaarverslag in om kans te maken op deze prestigieuze prijs.

Lees het complete artikel: http://www.dyade.nl/index.php/dyade-adviesh/bestuursbokaal

Bron: Dyade Advies, december 2015

Jaarrekening vaak niet online, scholen negeren code Goed Bestuur

Schoolbesturen negeren hun eigen code Goed Bestuur. Hoewel ze hun volledige jaarcijfers openbaar zouden moeten maken op hun websites, gebeurt dat om allerlei redenen vaak nog steeds niet. Bij instellingen die in financiële problemen zijn gekomen, is transparantie helemaal ver te zoeken.

Politiek Den Haag wil dat alle onderwijsinstellingen hun volledige jaarcijfers op hun website zetten: het jaarverslag en de jaarrekening. Minister Jet Bussemaker van Onderwijs laat het aan scholen over om dat te regelen via hun codes Goed Bestuur. Het basisonderwijs en het mbo hebben vorig jaar expliciet in hun codes opgenomen dat schoolbesturen hun jaarstukken zelf openbaar zullen maken.

Verscherpt toezicht
Maar daar blijken schoolbesturen zich niet aan te houden, leert een rondgang van het Onderwijsblad in november, meer dan vier maanden nadat de jaarcijfers over 2014 zijn vastgesteld. De reacties van instellingen staan hier.

Schoolbesturen die onder verscherpt financieel inspectie-toezicht staan, geven op hun site de minste openheid. Van de dertig basisschool-besturen op de november-lijst van de Onderwijsinspectie hebben er vijf hun volledige jaarcijfers gepubliceerd, waaronder het Rotterdamse BOOR. Enkele andere houden het bij een samenvatting. Bij de meeste instellingen in het overzicht ontbreken de jaarstukken helemaal. Reacties variëren van “niet aan gedacht” tot “we schermen de jaarrekening af uit gewoonte”, maar ook angst voor negatieve publiciteit speelt een rol.

Bewuste keuze
Ook een deel van de financieel gezonde scholen kiest er bewust voor om de jaarrekening in de kast te houden, en alleen op verzoek te verstrekken. “De jaarrekening is zo’n getallenbrij”, “er is toch niemand in geïnteresseerd” of “alle belangrijke informatie staat in de publieksversie.”

Publieksversies van jaarverslagen variëren van glossy pr-brochures tot jaarberichten met een financieel beeld op hoofdlijnen. Dat is iets anders dan de jaarrekening, een door de accountant gecontroleerde financiële verantwoording die aan concrete regels moet voldoen. De jaarrekening bevat informatie die vaak buiten een publieksversie wordt gelaten. Denk aan ontslagvergoedingen, beleggingen of de financiering van vastgoed.

Niet aangesproken
Sommige instellingen hebben de jaarrekening alsnog online gezet na vragen van het Onderwijsblad. Dat geldt onder meer voor vakschool SVO, dat tot voor kort helemaal geen jaarstukken online zette en daarop ook niet is aangesproken door de werkgeverskoepel MBO-raad.

Uit navraag blijkt dat de MBO-raad de naleving pas volgend jaar tegen het licht gaat houden. “Scholen hebben met elkaar afgesproken elkaar de tijd te geven om de afspraken toe te passen”, aldus een woordvoerder. Daarom wil de koepel nog niet reageren.

In het basisonderwijs is er een monitoringscommissie ingesteld onder leiding van de Utrechtse hoogleraar Peter van Lieshout. De afgelopen weken zijn schoolbesturen opgeroepen om een vragenlijst in te vullen over de naleving van de code door zichzelf. Gisteren sprak de algemene ledenvergadering van de PO-raad erover.

Lees ook het artikel uit het Onderwijsblad dat komende zaterdag verschijnt: Jaarrekening nog vaak niet online. Hieronder kunt u dat artikel downloaden.

Codes Goed Bestuur
Schoolbesturen in het basisonderwijs en mbo worden nu geacht hun jaarrekening actief openbaar te maken. Deze sectoren hebben hun codes Goed Bestuur vorig jaar met dat doel vernieuwd.

  • De code Goed Bestuur primair onderwijs uit november 2014 vermeldt: ‘Het jaarverslag wordt actief openbaar gemaakt.’ De term ‘jaarverslag’ wordt bij de begripsbepalingen niet verder uitgelegd, maar een woordvoerder van de PO-raad laat desgevraagd weten: “Onder jaarverslagen verstaan wij zowel het bestuursverslag als de jaarrekening. Deze moeten conform de code Goed Bestuur actief openbaar worden gemaakt. Publicatie op de website is dan inderdaad het meest voor de hand liggend.”
  • De code Goed Bestuur mbo uit augustus 2014 stelt dat het college van bestuur het ‘geïntegreerd jaardocument’ op de website van de instelling publiceert. Bij de definities wordt geïntegreerd jaardocument uitgelegd als ‘het door de overheid verplicht gestelde jaarverslag’. Daar valt dus in elk geval de jaarrekening onder. In een recente nieuwsbrief Jaarverslaggeving benadrukt het ministerie van Onderwijs nog maar weer eens dat het om de ‘volledige jaarrekening en jaarverslag’ gaat.
  • De vernieuwde code Goed Bestuur in het voortgezet onderwijs vermeldt dat het bestuur het jaarverslag op de eigen website publiceert. Die bepaling is pas per 1 augustus dit jaar ingevoerd. De VO-raad acht hem pas in 2016 van toepassing. Het vo is daarom buiten deze inventarisatie gelaten, maar ook bij middelbare scholen ontbreken jaarstukken.
  • De bestuurscodes in het hbo en wo zijn in 2013 voor het laatst vernieuwd. Dat het jaarverslag actief openbaar moet worden gemaakt, staat er niet in.

Bron: aob.nl

AkzoNobel wint prijs voor meest transparante jaarverslag

Vandaag kreeg AkzoNobel De Kristal 2015 uitgereikt, de prijs voor het meest transparante jaarverslag van Nederland. De drie genomineerden AkzoNobel, Philips en Unilever gingen nek aan nek. AkzoNobel sleepte uiteindelijk de prijs in de wacht door een innovatieve vorm van verslaglegging te combineren met openheid over negatieve effecten van de bedrijfsvoering. De uitreiking, een initiatief van het ministerie van EZ en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), vond plaats in Nieuwspoort in Den Haag.

Kwetsbaarheid tonen
AkzoNobel maakt in zijn jaarverslag op heldere wijze duidelijk dat op twee van de maatschappelijke doelen die het bedrijf zichzelf stelt verbetering noodzakelijk is. Het bedrijf gaat daarnaast uitgebreid in op de oorzaak van problemen, ook als die buiten de eigen organisatie ligt. Minister Henk Kamp van Economische Zaken feliciteert de winnaar: “Akzo Nobel laat zien waarom transparantie relevant is. Alle bedrijven hebben met dergelijke dilemma’s te maken bij het doorvoeren van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het vraagt lef om open te zijn over dat wat nog niet goed gaat, maar juist door die openheid te betrachten, kan een bedrijf met vertrouwen in dialoog gaan met de stakeholders over de nodige verbeteringen. Zo krijgt MVO een vaste plek in het ondernemerschap van vandaag.”

Trend: openheid over dilemma’s
Uit het onderliggende Transparantiebenchmarkrapport 2015 blijkt dat openheid over wat nog niet goed gaat een trend is. Bedrijven geven in hun jaarverslag steeds vaker inzicht in de uitdagingen en dilemma’s waar het management zich voor gesteld ziet: 67 procent doet dat, een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar. Daarnaast is een duidelijke stijging te zien in het percentage organisa­ties dat op dit criterium maximaal scoort.

Openheid over belastingen
Een volgende stap bij transparantie is openheid over belastingen. Directeur Internationale Zaken en Verbruiksbelastingen Harry Roodbeen van Financiën gaf deze middag inzicht in de recente ontwikkelingen op het gebied van internationale fiscaliteit. Zo is de OESO al geruime tijd bezig om de strijd aan te gaan met schadelijke belastingcompetitie, met als resultaat dat steeds meer organisaties inzicht geven in de afdracht van belastingen en ook belasting betalen in de landen waar de bedrijfsactiviteiten plaatsvinden. Nederland is een voorvechter van transparantie en is bezig met de implementatie van verschillende plannen die zien op het bevorderen van de uitwisseling van gegevens in de nationale wetgeving.

De jury van de Kristalprijs bestaat uit juryvoorzitter Monika Milz (ook voorzitter Green Deal Board), Z.K.H. Prins Carlos de Bourbon de Parme en Leen Paape (Nyenrode School of Accounting & Controlling). De jury kiest heeft ook de winnaar van het meest innovatieve jaarverslag en de snelste stijger vastgesteld. Het volledige juryrapport en de ranglijs met scores van 485 deelnemende bedrijven vindt u in het Transparantiebenchmarkrapport 2015.

Het Transparantienbenchmarkrapport 2015 kunt u raadplegen op de homepage van www.transparantiebenchmark.nl.

Beeldmateriaal van de Kristalprijsuitreiking is te downloaden viahttps://www.flickr.com/photos/mvonederland/albums.

Bron: www.transparantiebenchmark.nl

DSM winnaar Sijthoff-prijs

DSM is winnaar van de FD Henri Sijthoff-prijs in de categorie AEX-bedrijven. In de categorie ‘overige beursfondsen’ is de winnaar NN Group, bij de niet-beursgenoteerde bedrijven is dat Schiphol.

De prijs voor beste financiële verslaggeving werd gisteravond uitgereikt.

“Het jaarverslag van DSM is een nuchter verslag, echt geïntegreerd, met veel aandacht over de volle breedte van de verschillende aspecten van de bedrijfsvoering”, aldus jurylid Frans van der Wel tijdens de uitreiking.

Volgens de jury onderscheidde het chemiebedrijf zich in positieve zin door in een paragraaf te beschrijven wat er in 2014 fout ging en ook een aantal incidenten te noemen.

“Een best practice is de paragraaf What still went wrong in 2014, waarbij de onderneming inzage geeft in een aantal incidenten. Goed is ook dat de onderwerpen die de auditcommissie bespreekt, corresponderen met de verklaring van de accountant. Er wordt inzicht geboden in de belangrijkste risico’s, en dus niet slechts een willekeurige opsomming van risico’s gegeven. Daarbij wordt ook aangegeven wat de mitigerende maatregelen zijn”, aldus het juryrapport.

In zijn algemeenheid ziet de jury nog te weinig vooruitgang in de financiële verslaggeving van Nederlandse bedrijven, alhoewel er bij de AEX-bedrijven wel wat verbetering is. In deze categorie werd vorig jaar geen prijs uitgereikt vanwege ‘ondermaatse kwaliteit’.

Over de controleverklaring merkt de jury op dat de accountant “doorgaans tussen de drie en zes kernpunten uit de controle noemt. Die punten richten zich hoofdzakelijk op de jaarrekening, zoals de waardering van activa aan het einde van het boekjaar. Daarentegen zou je ook iets verwachten over niet-financiële indicatoren, zoals een kwalitatieve uitspraak over de vorm van risicobeheersing die binnen de onderneming wordt toegepast, mede in verband met fraudebestrijding. Helaas worden over dergelijke onderwerpen slechts weinig opmerkingen gemaakt”.

Bron: accountant.nl

AKZO Nobel, Unilever en Philips genomineerd voor Kristalprijs

AkzoNobel, Philips en Unilever zijn genomineerd voor de Kristal, de prijs voor het meest transparante jaarverslag van Nederland.

Op donderdag 19 november 2015 wordt de winnaar bekend gemaakt in Nieuwspoort in Den Haag. De Kristalprijs is een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en de NBA.

Scores van de 485 grootste bedrijven

Op 19 november maken Economische Zaken en de NBA naast de winnaar van de Kristal ook het onderzoeksrapport van de Transparantiebenchmark bekend. Daarin staat de volledige ranking van de jaarverslagen van de 485 grootste bedrijven van Nederland.

De kunst van het weglaten

Dit jaar heeft de jury met name gelet op relevantie van de informatie. Nog meer dan vorig jaar wordt bedrijven gevraagd te rapporteren over juist die thema’s die voor onderneming en stakeholders écht van belang zijn: de kunst van het weglaten. Door beknopt te zijn, krijgen thema’s de aandacht die ze verdienen. De jury constateert dat dit voor veel ondernemingen nog een uitdaging is. Een van de andere beoordelingscriteria is de manier waarop een onderneming inzicht geeft in de waarde die het toevoegt.

Belanghebbenden zoals aandeelhouders, belangengroeperingen en overheden verwachten steeds vaker dat bedrijven transparant zijn over hun afwegingen en prestaties op maatschappelijk vlak. Door open en duidelijk te zijn stelt een bedrijf zich kwetsbaar op en kunnen stakeholders het bedrijf beter aanspreken. Deze dialoog kan vervolgens leiden tot aanpassing van het beleid van een bedrijf.  Zo wil het ministerie van Economische Zaken met de Transparantiebenchmark maatschappelijk verantwoord ondernemen stimuleren.

De jury van de Kristalprijs bestaat uit juryvoorzitter Monika Milz (ook voorzitter Green Deal Board), Z.K.H. Prins Carlos de Bourbon de Parme en (Nyenrode School of Accounting & Controlling). De jury kiest ook de winnaar van het meest innovatieve jaarverslag en stelt de snelste stijger vast.

Datum en locatie

Het symposium en de prijsuitreiking op donderdag 19 november 2015 vinden plaats in Sociëteit Nieuwspoort, Den Haag van 15.30 tot 17.15 uur. ‘Open over belastingen’ is dit jaar het thema van de Kristaluitreiking. Deelnemers aan de Transparantiebenchmark ontvangen een uitnodiging. Anderen kunnen zich aanmelden via transparantiebenchmark@minez.nl(beperkt aantal plaatsen).

Bron: accountant.nl

Jaarverslagenonderzoek: technologiebedrijf TKH meest transparant

Van de honderd grootste in Nederland actieve beursgenoteerde ondernemingen zijn vooral de bedrijven met overwegend Hollands management het meest transparant in hun verslaggeving.

Dat blijkt uit het 21ste jaarverslagenonderzoek, dat Hogeschool Leiden sinds 2012 uitvoert. TKH gaat Ten Cate en Van Lanschot voor in de top 3, gevolgd door KPN, Reesink, ING, Ballast Nedam, DSM, Binck Bank en AkzoNobel. Twee zaken vallen op bij deze jaargang: de waterscheiding tussen stakeholdergericht en shareholdergericht, en de triomf van infographics.

Triomf infographic

Eerdere edities van het jaarverslagenonderzoek signaleerden al een voorzichtig toename van infographics in jaarverslagen van in Nederland genoteerde ondernemingen. De verslaglegging over 2014 laat echter een doorbraak zien: infographics als illustratie van voorname informatieoverdracht lijkt nu de norm. Ondernemingen kunnen, of willen, zich nu minder verstoppen in een wolk van woorden.

Ook fotografie neemt in kwaliteit toe. De beeldvormingskar wordt getrokken door het grootkapitaal: mooie plaatjes lijken alleen betaalbaar voor largecap- (AEX) en enkele kleinere maar ambitieuze ondernemingen die zich daarmee willen meten.

Belanghebbende versus aandeelhouder

“De beursgenoteerden lijken zelfverzekerder te zijn. Ze durven meer kleur te bekennen en te kiezen voor ofwel de ‘shareholder’-richting ofwel de ‘stakeholder’-richting. Vanuit communicatief oogpunt is dat een verbetering te noemen”, aldus Piet Hein Coebergh, lector PR & Social Media aan Hogeschool Leiden en verantwoordelijk voor het onderzoek.

Shareholdergericht jaarverslag Stakeholdergericht jaarverslag
  • Gericht op de aandeelhouder
  • Weinig beeld(-materiaal, -vorming)
  • Focus op ‘harde’ IR-onderwerpen (resultaten, risico’s)
  • Inhoudelijk beperkt transparant
  • Tick-box-taal, compliance-gericht
  • Voorbeelden: Altice, ASML, Arcelor Mittal, Corio, ReedElsevier, Aperam, AMG, IMCD Group, Shell: en andere ondernemingen met overwegend niet-Nederlandse directies
  • Typerend mission statement: “Our mission is to achieve long-term sustainable growth of shareholders’ value through consistent growth of earnings per share, allowing for continued high dividend pay-outs representing above market dividend returns.” (Acomo)
  • Gericht op alle belanghebbenden
  • Veel beeld(-materiaal, -vorming), o.a. door infographics en (relevante) fotografie
  • Focus op duurzaamheid en ‘softe’ onderwerpen (People en Planet naast Profit)
  • Inhoudelijk bovengemiddeld transparant
  • Overwegend Nederlandse directie
  • Voorbeelden: KPN, Randstad, DSM, Unilever, Ten Cate, TKH, Ballast Nedam en andere ondernemingen met overwegend Nederlandse directies (met vaak blauw en groen in de huisstijl)
  • Typerend mission statement: “Niets inspireert en motiveert ons meer, elke dag opnieuw, dan te zorgen dat al onze klanten op een betaalbare wijze heerlijk, comfortabel en gezond kunnen slapen” (Beterbed)

Over het onderzoek

Met ingang van 2012 heeft Piet Hein Coebergh, lector PR & Social Media aan Hogeschool Leiden, het Jaarverslagenonderzoek overgenomen van professor Sicco Santema die het jaarlijkse onderzoek startte in 1993 vanuit adviesbureau Scenter. De analyse levert een bijdrage aan het debat over de toegevoegde waarde van transparantie voor het bedrijfsleven en belanghebbenden. Tegelijk dient het ter ondersteuning van de jury van de FD Henri Sijthoff-Prijs.

» ‘Macht aan de verbeelding’; het Jaarverslagenonderzoek 2015

Bron: accountant.nl

Financial reporting: What does the future hold?

In May, the Financial Reporting Lab issued a report on Digital present, the report covered views on the current state of digital corporate reporting by companies.

Alongside the report, we issued a questionnaire looking at how reporting might change in future. We received over 60 responses from across the corporate reporting community, and overall some interesting trends emerge. We have included the key findings below:

The questionnaire results will feed into the Labs Digital Future project and provide some interesting perspectives on the how corporate reporting might evolve.

We thank all those who took part in the survey.

If you would be interested in hearing more about the project email:financialreportinglab@frc.org.uk or you can find out more from our web page:https://frc.org.uk/lab

Source: Financial Reporting Lab

Ondernemingen verwarren geïntegreerde verslaggeving met MVO-verslaggeving volgens AFM

Jaarlijks rapporteert de AFM de relevante (voorlopige) bevindingen uit de onderzoeken naar de financiële verslaggeving en de belangrijkste bevindingen van de in 2015 uitgevoerde themaonderzoeken. Dit geeft ondernemingen en accountants de gelegenheid deze bevindingen tijdig te betrekken bij het opstellen en controleren van toekomstige financiële verslaggeving.  De AFM heeft in 2015 ten aanzien van geïntegreerde verslaggeving een verkennend onderzoek uitgevoerd bij beursgenoteerde ondernemingen die onderdeel zijn van de AEX- en AMX-index. Dit onderzoek heeft waardevolle inzichten opgeleverd over de toepassing van in belang toenemende geïntegreerde verslaggeving.

Aan de basis van geïntegreerde verslaggeving ligt het concept van geïntegreerd denken. Met geïntegreerd denken legt de onderneming een relatie tussen de strategie, economische context, milieu, sociale omgeving, risico’s en kansen. Dat heeft tot doel waarde te creëren op (middel)lange termijn. Geïntegreerde verslaggeving is daarom meer dan alleen het uitbrengen van een verslag met financiële en niet-financiële informatie (duurzaamheidsinformatie). Uit het verkennend onderzoek komt het beeld naar voren dat verschillende ondernemingen geïntegreerde verslaggeving verwarren met duurzaamheidsverslaggeving. Geïntegreerde verslaggeving wordt door hen gezien als de combinatie van financiële verslaggeving met informatie over duurzaamheid c.q. maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo). Dit is naar de mening van de AFM een onvolledige toepassing van het concept van geïntegreerde verslaggeving. Evenmin is geïntegreerde verslaggeving een vervanging van duurzaamheidsverslaggeving.

Het raamwerk van de IIRC biedt houvast bij de toepassing van geïntegreerde verslaggeving. Ondernemingen kunnen aansluiting zoeken bij de diverse netwerkgroepen voor financiële en niet-financiële ondernemingen die door de IIRC zijn opgericht. Deze netwerkgroepen zijn gericht op uitwisseling van ervaringen en kennis over de praktische toepassing van geïntegreerde verslaggeving. Verder heeft de IIRC een database met geïntegreerde verslagen die door ondernemingen ter inspiratie geraadpleegd kan worden.

Beleggers en analisten

Geïntegreerde verslaggeving stelt beleggers in staat investeringsbeslissingen met een grotere mate van vertrouwen en op basis van afwegingen met een breder inzicht in lange termijn belangen te nemen. Geïntegreerde verslaggeving presenteert een meer samenhangend beeld van een onderneming door uitsluitend materiële en relevante informatie te presenteren die van belang is om het waardecreërend vermogen van een onderneming in te schatten. Maar voordat geïntegreerde verslaggeving gemeengoed wordt, is het nodig dat beleggers en analisten ook de potentie hiervan (h)erkennen en aan ondernemingen vragen deze informatie te verstrekken. De antwoorden uit het verkennend onderzoek bevestigen dit. Tegelijkertijd hebben de grootste 4 Het framework van de IIRC is principles-based en bedoeld als basis voor ondernemingen hier zelf specifiek invulling aan te geven in lijn met het gedachtegoed rondom geïntegreerde verslaggeving. 13 institutionele beleggers recent aangegeven andere criteria dan puur financiële veel nadrukkelijker te betrekken in hun beleggingsbeslissingen en hun portefeuilles aan te passen. Hierdoor ontstaat naar verwachting meer behoefte bij ondernemingen, medewerkers en klanten de stap richting geïntegreerde verslaggeving te zetten. De AFM roept ondernemers, beleggers en analisten op met elkaar in dialoog te gaan over geïntegreerde verslaggeving en onderlinge verwachtingen daarbij.

Bron: www.duurzaamheidsverslag.nl en AFM

AFM berispt bedrijven over jaarverslagen

Toezichthouder AFM gaat bedrijven rechtstreeks aanspreken om hun jaarverslagen te verbeteren, na een jaar waarin de kwaliteit van de informatie richting beleggers op een te laag niveau is blijven steken.

Dat zegt AFM-bestuurder Gerben Everts in een toelichting op het jaarlijkse onderzoek naar jaarverslagen van bedrijven die aandelen of obligaties uitgeven. De AFM heeft elk jaar wel opmerkingen, maar daar stond een gestage verbetering van de kwaliteit van de verslagen tegenover. ‘Dit jaar is er geen enkele verbetering. Dat is wel een nieuwe boodschap.’

Het lijkt de jury van de FD Henry Sijthoffprijs wel: die gaf vorig jaar geen prijs in de categorie hoofdfondsen. Een parallel?

‘Wij en de jury kijken met dezelfde bril naar dezelfde materie. Het verschil is dat wij geen prijzen uitreiken voor wat goed is, maar alleen kijken waar verbeteringen nodig zijn.’

Wat is het probleem?

‘Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld opmerkingen gemaakt over hoe bedrijven de pensioenverplichtingen opnemen in het verslag. We hopen natuurlijk dat het gelezen wordt, en dat het volgend jaar beter wordt. Zo ging het eerder ook. Daarom waren we verbaasd dat er nu helemaal niets verbeterd is. Het jaar erop is het huiswerk nog steeds niet op orde. Dus moeten we uit een ander vaatje tappen: we gaan nu naar de individuele ondernemingen toe waar we zien dat de eisen rond pensioenen niet worden nageleefd. We zien bijvoorbeeld dat bedrijven die bij hetzelfde sectorpensioenfonds zitten met dezelfde regeling, verschillend rapporteren. De ene noemt het een toegezegd pensioen, de ander een toegezegde bijdrage. Dezelfde regeling wordt op een verschillende manier gerapporteerd.’

Kan dat leiden tot boetes?

‘Het jaar erop is het huiswerk nog steeds niet op orde. Dus moeten we uit een ander vaatje tappen’

‘Handhaving doe je pas als we vaststellen dat het ver beneden de maat is, als het faliekant onjuist is. Als de rapportage fout is, of de classificatie, moeten bedrijven dat bijstellen. Als ze dat dan nog steeds niet doet, praat je over handhaven. De pensioenstandaard in het boekhoudstelsel IFRS is in 2013 vernieuwd, en dan is het niet gek dat je bedrijven in het eerste jaar nog even moeten zoeken wat er nodig is.’

Dit jaar waren er ook nieuwe IFRS-regels rond consolidatie. Wat zijn daar de bevindingen?

‘Wij hebben vooral gecontroleerd op IFRS 12: de communicatie over minderheidsbelangen, joint ventures en dergelijke. Dat is een regel die met algemene principes werkt. Een aantal bedrijven maakt dan een keurig eigen verhaal, maar er zijn er ook die te weinig toelichting geven. De invloed van dit soort belangen op de onderneming is dan niet duidelijk voor beleggers. Ik begrijp wel dat het in het eerste jaar een beetje zoeken is wat er van bedrijven wordt verwacht.’

De AFM is ook niet tevreden over informatie over bankconvenanten. Moeten bedrijven dat precies vertellen?

‘Bedrijven die het water tot de lippen staat, zijn die convenanten belangrijke informatie voor beleggers. Dat is zeer relevant. Ze hoeven niet de precieze triggerpunten te geven, want dat zou weer tot manipulatie kunnen leiden. Maar wel hoe de convenanten in hoofdlijnen lopen.’

Nieuw is de uitgebreide accountantsverklaring. Hoe vindt u die?

‘We hebben er niet speciaal naar gekeken, maar ik denk dat ze een welkome aanvulling zijn. Wel twintig jaar te laat, want er wordt al heel lang om gevraagd. Na heel veel strijd, en met het keren van de publieke opinie over accountants, wordt nu vermeld wat de echte issues zijn.’

Grafiek rukt op

Infografieken maken dit jaar een doorbraak in jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven.

Door beeld te combineren met inhoud, verwachten bedrijven een oplossing te hebben om de leesbaarheid te verbeteren. Jaarverslagen worden steeds slechter gelezen. Door de boodschap eenvoudiger en korter over te brengen, heeft dit ook een gunstig effect op de omvang van jaarverslagen. Die is dit jaar niet meer toegenomen.

Dat zijn bevindingen uit het 21ste jaarverslagenonderzoek van Piet Hein Coebergh, lector aan de Hogeschool Leiden en uitgevoerd onder 100 Nederlandse beursfondsen. Bedrijven zijn sinds dit jaar fors aan het investeren in infografieken. Het zijn overigens wel de AEX-fondsen en kleinere ambitieuze beursgenoteerde ondernemingen die de kar trekken.

De grafieken worden bij uiteenlopende thema’s toegepast. Strategie, marktomgeving , innovatie zijn veelgeziene onderwerpen. Ook duurzaamheidsbeleid wordt steeds vaker met infografieken uitgelegd. Zo zijn dit jaar voor het eerst bij veel bedrijven ‘materialiteitsmatrixen’ te zien, die de impact van verschillende zaken op de onderneming weergeven.

Bron: FD.nl | Gerben Everts, AFM | © foto: Jeroen Oerlemans