Voor de tweede keer presenteerde NRC een journalistiek jaarverslag. Een paar weken geleden. Ik vind dat mooi en opmerkelijk. Een jaarverslag dat niet over de financiële kant van het werk gaat, maar over het werk zelf en het doel daarachter. Des te langer ik er over nadenk, des te gekker het is dat de meeste jaarverslagen, die in de komende weken weer gaan verschijnen, bijna alleen over geld zullen gaan.
Na een jaar van talloze momenten waarbij collega’s elkaar ondersteunen, stress ervaren, klanten helpen, ideeën verzinnen, ruzie maken, oplossingen verzinnen voor hardnekkige problemen, kortom: leuk, goed en zinvol werk doen, wordt alles platgewalst en gereduceerd tot een paar geldbedragen op papier of online. Wat een onzin eigenlijk.
Ja, veel bedrijven maken ook een duurzaamheidsverslag of een sociaal jaarverslag. Maar behalve dat deze rapporten vaak nog saaier zijn, gaan ze ook vrijwel nooit over het echte werk en de bestaansreden van de organisatie.
Een mooi voorbeeld onder beursgenoteerde bedrijven van hoe het ook kan, is Philips.
De missie van de Eindhovenaren luidt: het verbeteren van het leven van mensen met zinvolle innovaties. Dat klinkt al goed. Maar het wordt ook serieus gemeten. Philips gebruikt een ‘lives improved model’ om te meten wat de impact van het bedrijf is op de samenleving. Door middel van een rekenmethode – waarvan de samenvatting alleen al vier pagina’s telt, te vinden op de website – telt het bedrijf jaarlijks hoeveel levens er door Philips zijn verbeterd. In 2025 moeten dat er jaarlijks drie miljard zijn.
Ik ga hier niet gespeeld cynisch over doen. Eigenlijk is dit gewoon een mooi streven. En fijn om hiermee te beginnen in je jaarverslag. Een lichtend voorbeeld.
Ik zeg: we blijven de financiën gewoon rapporteren. Omdat het moet. Bij voorkeur een beetje leesbaar met plaatjes. En daarnaast gaan we jaarlijks aan medewerkers, klanten en andere belanghebbenden vertellen hoe we het hebben gedaan ten opzichte van de doelen waar het ons echt om gaat. Zodat iedereen weet of we het afgelopen jaar een positief verschil hebben gemaakt in de wereld. Of niet.
Misschien moeten we nog een stap verder gaan en dit ook persoonlijk doen. Bijvoorbeeld als journalist of columnist ook voor jezelf een helder doel stellen. En na twaalf maanden even terugblikken en je afvragen of er iets van terechtgekomen is. Of er door jouw werk, in het voorbije jaar, ook werkelijk levens verbeterd zijn.
Ik wil niet gespeeld naïef doen. Natuurlijk is geld verdienen belangrijk voor een bedrijf. Het is een klassieke vergelijking: winst is voor een bedrijf wat zuurstof is voor een mens. Maar net zomin als ademhalen het hoogste doel is in een mensenleven, is winst maken het uiteindelijke doel van een bedrijf. Bedrijven zijn gemeenschappen van mensen die iets waardevols doen voor andere mensen. Dat is hun enige bestaansrecht.
Klik hier voor het journalistieke jaarverslag van NRC: http://www.nrc.nl/handelsblad/2014/12/30/dit-is-ons-journalistiek-jaarverslag-1451981
Klik hier voor het jaarverslag van Philips (2014): http://www.2014.annualreport.philips.com
Bron: Ben Tiggelaar, nrc.nl