AFM berispt bedrijven over jaarverslagen

Toezichthouder AFM gaat bedrijven rechtstreeks aanspreken om hun jaarverslagen te verbeteren, na een jaar waarin de kwaliteit van de informatie richting beleggers op een te laag niveau is blijven steken.

Dat zegt AFM-bestuurder Gerben Everts in een toelichting op het jaarlijkse onderzoek naar jaarverslagen van bedrijven die aandelen of obligaties uitgeven. De AFM heeft elk jaar wel opmerkingen, maar daar stond een gestage verbetering van de kwaliteit van de verslagen tegenover. ‘Dit jaar is er geen enkele verbetering. Dat is wel een nieuwe boodschap.’

Het lijkt de jury van de FD Henry Sijthoffprijs wel: die gaf vorig jaar geen prijs in de categorie hoofdfondsen. Een parallel?

‘Wij en de jury kijken met dezelfde bril naar dezelfde materie. Het verschil is dat wij geen prijzen uitreiken voor wat goed is, maar alleen kijken waar verbeteringen nodig zijn.’

Wat is het probleem?

‘Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld opmerkingen gemaakt over hoe bedrijven de pensioenverplichtingen opnemen in het verslag. We hopen natuurlijk dat het gelezen wordt, en dat het volgend jaar beter wordt. Zo ging het eerder ook. Daarom waren we verbaasd dat er nu helemaal niets verbeterd is. Het jaar erop is het huiswerk nog steeds niet op orde. Dus moeten we uit een ander vaatje tappen: we gaan nu naar de individuele ondernemingen toe waar we zien dat de eisen rond pensioenen niet worden nageleefd. We zien bijvoorbeeld dat bedrijven die bij hetzelfde sectorpensioenfonds zitten met dezelfde regeling, verschillend rapporteren. De ene noemt het een toegezegd pensioen, de ander een toegezegde bijdrage. Dezelfde regeling wordt op een verschillende manier gerapporteerd.’

Kan dat leiden tot boetes?

‘Het jaar erop is het huiswerk nog steeds niet op orde. Dus moeten we uit een ander vaatje tappen’

‘Handhaving doe je pas als we vaststellen dat het ver beneden de maat is, als het faliekant onjuist is. Als de rapportage fout is, of de classificatie, moeten bedrijven dat bijstellen. Als ze dat dan nog steeds niet doet, praat je over handhaven. De pensioenstandaard in het boekhoudstelsel IFRS is in 2013 vernieuwd, en dan is het niet gek dat je bedrijven in het eerste jaar nog even moeten zoeken wat er nodig is.’

Dit jaar waren er ook nieuwe IFRS-regels rond consolidatie. Wat zijn daar de bevindingen?

‘Wij hebben vooral gecontroleerd op IFRS 12: de communicatie over minderheidsbelangen, joint ventures en dergelijke. Dat is een regel die met algemene principes werkt. Een aantal bedrijven maakt dan een keurig eigen verhaal, maar er zijn er ook die te weinig toelichting geven. De invloed van dit soort belangen op de onderneming is dan niet duidelijk voor beleggers. Ik begrijp wel dat het in het eerste jaar een beetje zoeken is wat er van bedrijven wordt verwacht.’

De AFM is ook niet tevreden over informatie over bankconvenanten. Moeten bedrijven dat precies vertellen?

‘Bedrijven die het water tot de lippen staat, zijn die convenanten belangrijke informatie voor beleggers. Dat is zeer relevant. Ze hoeven niet de precieze triggerpunten te geven, want dat zou weer tot manipulatie kunnen leiden. Maar wel hoe de convenanten in hoofdlijnen lopen.’

Nieuw is de uitgebreide accountantsverklaring. Hoe vindt u die?

‘We hebben er niet speciaal naar gekeken, maar ik denk dat ze een welkome aanvulling zijn. Wel twintig jaar te laat, want er wordt al heel lang om gevraagd. Na heel veel strijd, en met het keren van de publieke opinie over accountants, wordt nu vermeld wat de echte issues zijn.’

Grafiek rukt op

Infografieken maken dit jaar een doorbraak in jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven.

Door beeld te combineren met inhoud, verwachten bedrijven een oplossing te hebben om de leesbaarheid te verbeteren. Jaarverslagen worden steeds slechter gelezen. Door de boodschap eenvoudiger en korter over te brengen, heeft dit ook een gunstig effect op de omvang van jaarverslagen. Die is dit jaar niet meer toegenomen.

Dat zijn bevindingen uit het 21ste jaarverslagenonderzoek van Piet Hein Coebergh, lector aan de Hogeschool Leiden en uitgevoerd onder 100 Nederlandse beursfondsen. Bedrijven zijn sinds dit jaar fors aan het investeren in infografieken. Het zijn overigens wel de AEX-fondsen en kleinere ambitieuze beursgenoteerde ondernemingen die de kar trekken.

De grafieken worden bij uiteenlopende thema’s toegepast. Strategie, marktomgeving , innovatie zijn veelgeziene onderwerpen. Ook duurzaamheidsbeleid wordt steeds vaker met infografieken uitgelegd. Zo zijn dit jaar voor het eerst bij veel bedrijven ‘materialiteitsmatrixen’ te zien, die de impact van verschillende zaken op de onderneming weergeven.

Bron: FD.nl | Gerben Everts, AFM | © foto: Jeroen Oerlemans